The Oxford Book of Latin Verse Part 66

laetaturque tamen; Mauortia signa rubesc.u.n.t floribus et subitis animantur frondibus hastae.

illa suum dictis adfatur talibus agmen: 'Gradiuum, nostri comites, arcete parumper, ut soli uacet aula mihi. procul igneus horror thorac.u.m, gladiosque tegat uagina minacis.

stent bellatrices aquilae saeuique dracones; fas sit castra meis hodie succ.u.mbere signis.

tibia pro lituis et pro clangore tubarum molle lyrae festumque canant. epulentur ad ipsas excubias; mediis spirent crateres in armis.

laxet terribilis maiestas regia fastus et sociam plebem non indignata potestas confundat turbae proceres. soluantur habenis gaudia nec leges pudeat ridere seueras.

'tu festas, Hymenaee, facis, tu, Gratia, flores elige, tu geminas, Concordia, necte coronas.

uos, pennata cohors, quo quemque uocauerit usus, diuisa properate manu, neu marceat ulla segnities: alii funalibus ordine ductis plurima uenturae suspendite lumina nocti; hi nostra nitidos postis obducere myrto contendant; pars nectareis adspergite tecta roribus et flamma lucos adolete Sabaeos; pars infecta croco uelamina lutea Serum pandite Sidoniasque solo praesternite uestis.

ast alii thalamum docto componite textu; stamine gemmato picturatisque columnis aedificetur apex, qualem non Lydia diues erexit Pelopi nec quem struxere Lyaeo Indorum spoliis et opaco palmite Bacchae.

illic exuuias omnis c.u.mulate parentum: quidquid auus senior Mauro uel Saxone uictis, quidquid ab innumeris socio Stilichone tremendus quaesiuit genitor bellis, quodc.u.mque Gelonus Armeniusue dedit; quantum crinita sagittis attulit extremo Meroe circ.u.mflua Nilo; misit Achaemenio quidquid de Tigride Medus, c.u.m supplex emeret Romanam Parthia pacem.

n.o.bilibus gazis opibusque cubilia surgant barbaricis; omnes thalamo conferte triumphos.'

sic ait et sponsae pet.i.t improuisa penatis.

illa autem secura tori taedasque parari nescia diuinae fruitur sermone parentis maternosque bibit mores exemplaque discit prisca pudicitiae, Latios nec uoluere libros desinit aut Graios, ipsa genetrice magistra, Maeonius quaec.u.mque senex aut Thracius Orpheus aut Mytilenaeo modulatur pectine Sappho (sic Triuiam Latona monet; sic mitis in antro Mnemosyne docili tradit praecepta Thaliae): c.u.m procul augeri nitor et iucundior aer attonitam l.u.s.trare domum fundique comarum gratus odor. mox uera fides numenque refulsit.

cunctatur stupefacta Venus; nunc ora puellae flammea, nunc niueo miratur uertice matrem.

haec modo crescenti, plenae par altera lunae: adsurgit ceu forte minor sub matre uirenti laurus et ingentis ramos olimque futuras promitt.i.t iam parua comas; uel flore sub uno ceu geminae Paestana rosae per iugera regnant: haec largo matura die saturataque uernis roribus indulget spatio; latet altera nodo nec teneris audet foliis admittere soles.

adst.i.tit et blande Mariam Cytherea salutat: 'salue sidereae proles augusta Serenae, magnorum suboles regum parituraque reges: te propter Paphias sedis Cyprumque reliqui, te propter libuit tantos explere labores et tantum transnare maris, ne uilior ultra priuatos paterere lares neu tempore longo dilatos iuuenis nutriret Honorius ignis.

accipe fortunam generis, diadema resume, quod tribuas natis, et in haec penetralia rursus, unde parens progressa, redi. fac nulla subesse uincula cognatae: quamuis aliena fuisses principibus, regnum poteras hoc ore mereri.

quae propior sceptris facies? qui dignior aula uultus erat? non labra rosae, non colla pruinae, non crinis aequant uiolae, non lumina flammae.

quam iuncti leuiter sese discrimine confert umbra supercilii! miscet quam iusta pudorem temperies nimio nec sanguine candor abundat!

Aurorae uincis digitos umerosque Dianae; ipsam iam superas matrem. si Bacchus amator dotali potuit caelum signare corona, cur nullis uirgo redimitur pulcrior astris?

iam tibi molitur stellantia serta Bootes inque decus Mariae iam sidera parturit aether.

o digno nectenda uiro tantique per orbem consors imperii! iam te uenerabitur Hister; nomen adorabunt Thulani; Rhenus et Albis seruiet; in medios ibis regina Sygambros.

quid numerem gentis Atlanteosque recessus oceani? toto pariter donabere mundo.'

dixit et ornatus, dederant quos nuper ouantes Nereides, collo membrisque micantibus aptat.

ipsa caput distinguit acu, substringit amictus; flammea uirgineis accommodat ipsa capillis.

ante fores iam pompa sonat, pilentaque sacra praeradiant ductura nurum. calet obuius ire iam princeps tardumque cupit discedere solem: n.o.bilis haud aliter sonipes, quem primus amoris sollicitauit odor, tumidus quatiensque decoras curuata ceruice iubas Pharsalia rura peruolat et notos hinnitu flagitat amnis naribus accensis; mulcet fecunda magistros spes gregis et pulcro gaudent armenta marito.

candidus interea positis exercitus armis exsultat socerum circa; nec signifer ullus nec miles pluuiae flores dispergere ritu cessat purpureoque ducem perfundere nimbo.

haec quoque uelati lauro myrtoque canebant: 'diue parens, seu te complect.i.tur axis Olympi, seu premis Elysias, animarum praemia, uallis, en promissa tibi Stilicho iam uota peregit; iam gratae rediere uices; cunabula pensat; acceptum reddit thalamum, natoque reponit quod dederat genitor. numquam te, sancte, pigebit iudicii nec te pietas suprema fefellit.

dignus cui leges, dignus cui pignora tanti principis et rerum commendarentur habenae.

dicere possemus quae proelia gesta sub Haemo quaeque cruentarint fumantem Strymona pugnae, quam notus clipeo, quanta ui fulminet hastam, ni prohiberet Hymen. quae tempestiua relatu, nunc canimus. quis consilio, quis iuris et aequi nosse modum melior? quod semper dissilit, in te conuenit, ingenio robur, prudentia marti.

fronte quis aequali? quem sic Romana decerent culmina? sufficerent tantis quae pectora curis?

stes licet in populo, clamet quic.u.mque uidebit: hic est, hic Stilicho! sic se testatur et offert celsa potestatis species, non uoce feroci, non alto simulata gradu, non improba gestu.

affectant alii quidquid fingique laborant, hoc donat natura tibi. pudor emicat una formosusque rigor uultusque auctura uerendos canities festina uenit. c.u.m sorte remota contingat senio grauitas uiresque iuuentae, utraque te cingit propriis insignibus aetas.

ornatur Fortuna uiro. non ulla nocendi tela nec infecti iugulis ciuilibus enses.

non odium terrore moues nec frena resoluit gratia; diligimus pariter pariterque timemus.

ipse metus te noster amat, iustissime legum arbiter, egregiae pacis fidissime custos, optime ductorum, fortunatissime patrum.

plus iam, plus domino cuncti debere fatemur, quod gener est, inuicte, tuus. uincire corona; insere te nostris contempto iure ch.o.r.eis.

sic puer Eucherius superet uirtute parentem; aurea sic uideat similis Thermantia taedas; sic uterus crescat Mariae; sic natus in ostro paruus Honoriades genibus considat auitis.'

_368. The Recluse_

FELIX, qui propriis aeuum transegit in aruis, ipsa domus puerum quem uidet, ipsa senem, qui baculo nitens in qua reptauit harena unius numerat saecula longa casae.

ilium non uario traxit fortuna tumultu, nec bibit ignotas mobilis hospes aquas.

non freta mercator tremuit, non cla.s.sica miles, non rauci lites pertulit ille fori.

indocilis rerum, uicinae nescius urbis, adspectu fruitur liberiore poli.

frugibus alternis, non consule computat annum: autumnum pomis, uer sibi flore notat.

idem condit ager soles idemque reducit, met.i.turque suo rusticus...o...b.. diem, ingentem meminit paruo qui germine querc.u.m aequaeuumque uidet consenuisse nemus, proxima cui nigris Verona remotior Indis Benac.u.mque putat litora Rubra lac.u.m.

sed tamen indomitae uires firmisque lacertis aetas robustum tertia cernit auum.

erret et extremos alter scrutetur Hiberos: plus habet hic uitae, plus habet ille uiae.

_369. Epistle to Serena_

ORPHEA c.u.m primae sociarent omina taedae ruraque compleret Thracia festus Hymen, certauere ferae picturataeque uolucres, dona suo uati quae potiora darent, quippe antri memores, cautes ubi saepe sonorae praebuerant dulci mira theatra lyrae.

Caucasio crystalla ferunt de uertice lynces, grypes Hyperborei pondera fulua soli.

furatae Veneris prato per inane columbae florea conexis serta tulere rosis, fractaque flebilium ramis electra sororum cycnus oloriferi uexit ab amne Padi, et Nilo Pygmaea grues post bella remenso ore legunt Rubri germina cara maris.

uenit et extremo Phoenix longaeuus ab Euro adportans unco cinnama rara pede.

nulla auium pecudumque fuit quae ferre negaret uectigal meritae conubiale lyrae.

tunc opibus totoque Heliconis sedula regno ornabat propriam Calliopea nurum.

ipsam praeterea dominam stellantis Olympi ad nati thalamos ausa rogare parens.

nec spreuit regina deum uel matris honore uel iusto uatis ducta fauore pii, qui sibi carminibus totiens l.u.s.trauerat aras Iunonis blanda numina uoce canens proeliaque altisoni referens Phlegraea mariti, t.i.tanum fractas Enceladique minas.

ilicet aduentu noctem dignata iugalem addidit augendis munera sacra toris, munera mortalis non admittentia cultus, munera, quae solos fas habuisse deos.

sed quod Threicio Iuno placabilis Orphei, hoc poteris uotis esse, Serena, meis; illius exspectent famulantia sidera nutum.

sub pedibus regitur terra fretumque tuis.

non ego, c.u.m peterem, sollemni more procorum promisi gregibus pascua plena meis nec, quod mille mihi lateant sub palmite colles fluctuet et glauca pinguis oliua coma, nec, quod nostra Ceres numerosa falce laboret aurataeque ferant culmina celsa trabes.

suffecit manda.s.se deam: tua littera n.o.bis et pecus et segetes et domus ampla fuit.

inflexit soceros et maiestate petendi texit pauperiem nominis umbra tui.

quid non perficeret scribentis uoce Serenae uel genius regni uel pietatis amor?

atque utinam sub luce tui contingeret oris coniugis et castris et solio generi optatum celebrare diem! me iungeret auspex purpura, me sancto cingeret aula choro!

et mihi quam scriptis desponderat ante puellam, coniugiis eadem p.r.o.nuba dextra daret!

nunc medium quoniam uotis maioribus aequor inuidet et Libycae dissidet ora plagae, saltem absens, regina, faue reditusque secundos adnue sidereo laeta supercilio.

terrarum tu pande uias, tu mitibus Euris aequora pacari prosperiora iube, ut tibi Pierides doctumque fluens Aganippe debita seruato uota cliente canant.

_370. Love in a Cottage_

PAVPERTAS me saeua domat dirusque Cupido: sed toleranda fames, non tolerandus amor.

AVIANVS

circa 400 A.D. (?)

_371. The a.s.s in the Lion's Skin_

METIRI se quemque decet propriisque iuuari laudibus, alterius nec bona ferre sibi, ne detracta grauem faciant miracula risum, coeperit in solitis c.u.m remanere modis.

exuuias asinus defuncti forte leonis repperit et spoliis induit ora nouis.

aptauitque suis incongrua tegmina membris et miserum tanto pressit honore caput.

ast ubi terribilis mimo circ.u.mstet.i.t horror pigraque praesumptus uenit in ossa uigor, mitibus ille feris communia pabula calcans turbabat pauidas per sua rura boues.

rusticus hunc magna postquam deprendit ab aure, correptum stimulis uerberibusque domat; et simul abstracto denudans corpora tergo increpat his miserum uocibus ille pecus; 'forsitan ignotos imitato murmure fallas; at mihi, qui quondam, semper asellus eris.'

_372. The Peac.o.c.k and the Crane_