The Oxford Book of Latin Verse Part 46

_247. A Singing Match_

(MELIBOEVS. CORYDON. AMYNTAS.)

_M._ QVID tacitus, Corydon, uultuque subinde minaci quidue sub hac platano, quam garrulus adstrepit umor, insueta statione sedes? iuuat herbida forsan ripa leuatque diem uicini spiritus amnis?

_C._ carmina iam dudum, non quae nemorale resultent, uoluimus, o Meliboee; sed haec, quibus aurea possint saecula cantari, quibus et deus ipse canatur, qui populos urbisque regit pacemque togatam.

_M._ dulce quidem resonas, nec te diuersus Apollo despicit, o iuuenis, sed magnae numina Romae non ita cantari debent, ut ouile Menalcae.

_C._ quidquid id est, siluestre licet uideatur acutis auribus et nostro tantum memorabile pago; non mea rusticitas, si non ualet arte polita carminis, at certe ualeat pietate probari?

rupe sub hac eadem, quam proxima pinus ob.u.mbrat.

haec eadem n.o.bis frater meditatur Amyntas quem uicina meis natalibus admouet aetas.

_M._ iam puerum calamos et odorae uincula cerae iungere non cohibes, leuibus quem saepe cicutis ludere conantem uetuisti fronte paterna?

dicentem, Corydon, te non semel ista notaui: 'frange, puer, calamos et inanis desere Musas; i, potius glandis rubicundaque collige corna, duc ad mulctra greges et lac uenale per urbem non tacitus porta. quid enim tibi fistula reddet, quo tutere famem? certe mea carmina nemo praeter ab his scopulis uentosa remurmurat echo.'

_C._ haec ego, confiteor, dixi, Meliboee, sed olim: non eadem n.o.bis sunt tempora, non deus idem.

spes magis adridet: certe ne fraga rubosque colligerem uiridique famem solarer hibisco, tu facis et tua nos alit indulgentia farre; tu nostras miseratus opes docilemque iuuentam hiberna prohibes ieiunia soluere f.a.go.

ecce nihil querulum per te, Meliboee, sonamus; per te secura saturi recubamus in umbra et fruimur siluis Amaryllidos, ultima nuper, ultima terrarum, nisi tu, Meliboee, fuisses, litora uisuri trucibusque obnoxia Mauris pascua Geryonis, liquidis ubi cursibus ingens dicitur occiduas impellere Baetis arenas.

scilicet extremo nunc uilis in orbe iacerem, a dolor! et pecudes inter conductus Iberas irrita septena modularer sibila canna; nec quisquam nostras inter dumeta Camenas respiceret; non ipse daret mihi forsitan aurem, ipse deus, uacuam, longeque sonantia uota scilicet extremo non exaudiret in orbe.

sed nisi forte tuas melior sonus aduocat auris et nostris aliena magis tibi carmina rident, uis, hodierna tua subigatur pagina lima?

nam tibi non tantum uenturos dicere uentos agricolis qualemque ferat sol aureus ortum attribuere dei, sed dulcia carmina saepe concinis, et modo te Baccheis Musa corymbis munerat et lauro modo pulcher ob.u.mbrat Apollo.

quod si tu faueas trepido mihi, forsitan illos experiar calamos, here quos mihi doctus Iollas donauit dixitque: 'trucis haec fistula tauros conciliat: nostroque sonat dulcissima Fauno.

t.i.tyrus hanc habuit, cecinit qui primus in istis montibus Hyblaea modulabile carmen auena.'

_M._ magna petis, Corydon, si t.i.tyrus esse laboras.

ille fuit uates sacer et qui posset auena praesonuisse chelyn, blandae cui saepe canenti adlusere ferae, cui subst.i.tit aduena quercus.

quem modo cantantem rutilo spargebat acantho Nais et implicitos comebat pectine crinis.

_C._ est--fateor, Meliboee,--deus: sed nec mihi Phoebus forsitan abnuerit; tu tantum commodus audi: scimus enim, quam te non aspernetur Apollo.

_M._ incipe, nam faueo; sed prospice, ne tibi forte tinnula tam fragili respiret fistula buxo, quam resonare solet, si quando laudat Alexin.

hos potius, magis hos calamos sectare: ca.n.a.lis exprime qui dignas cecinerunt consule siluas.

incipe, ne dubita, uenit en et frater Amyntas; cantibus iste tuis alterno succinet ore.

ducite, nec mora sit, uicibusque reducite carmen; tuque prior, Corydon, tu proximus ibis, Amynta.

_C._ ab Ioue principium, si quis canit aethera, sumat, si quis Atlantiaci pondus molitur Olympi: at mihi, qui nostras praesenti numine terras perpetuamque regit iuuenili robore pacem, laetus et augusto felix adrideat ore.

_A._ me quoque facundo comitatus Apolline Caesar respiciat, montis neu dedignetur adire, quos et Phoebus amat, quos Iupiter ipse tuetur: in quibus augustos uisurae saepe triumphos laurus fructificant uicinaque nascitur arbos.

_C._ ipse polos etiam qui temperat igne geluque, Iupiter ipse parens, cui tu iam proximus esse, Caesar, ouas, posito paulisper fulmine saepe Cresia rura pet.i.t uiridique reclinis in antro carmina Dictaeis audit Curetica siluis.

_A._ aspicis, ut uirides audito Caesare siluae conticeant? memini, quamuis urgente procella sic nemus immotis subito requiescere ramis, et dixi: 'deus hinc, certe deus expulit euros.'

nec mora; Parrhasiae sonuerunt sibila cannae.

_C._ adspicis, ut teneros subitus uigor excitet agnos?

utque superfuso magis ubera lacte grauentur et nuper tonsis exundent uellera fetis?

hoc ego iam, memini, semel hac in ualle notaui et uenisse Palen pecoris dixisse magistros.

_A._ scilicet omnis eum tellus, gens omnis adorat, diligiturque deis, quem sic taciturna uerentur arbuta, cuius iners audito nomine tellus incaluit floremque dedit; cui silua uocato densat odore comas, stupefacta regerminat arbos.

_C._ illius ut primum senserunt numina terrae, coepit et uberior sulcis fallentibus olim luxuriare seges tandemque legumina plenis uix resonant siliquis; nec praefocata malignum messis habet lolium nec inertibus albet auenis.

_A._ iam neque d.a.m.natos metuit iactare ligones fossor et inuento, si fors dedit, ut.i.tur auro; nec timet, ut nuper, dum iugera uersat arator, ne sonet offenso contraria uomere ma.s.sa, iamque palam presso magis et magis instat aratro.

_C._ ille dat, ut primas Cereri dare cultor aristas possit et intacto Bromium perfundere uino, ut nudus ruptas saliat calcator in uuas utque bono plaudat paganica turba magistro, qui facit egregios ad peruia compita ludos.

_A._ ille meis pacem dat montibus: ecce per illum, seu cantare iuuat seu ter pede laeta ferire gramina, nullus obest; licet et cantare ch.o.r.eis et cantus uiridante licet mihi condere libro, turbida nec calamos iam surdant cla.s.sica nostros.

_C._ numine Caesareo securior ipse Lycaeus Pan recolit siluas et amoena Faunus in umbra securus recubat placidoque in fonte lauatur Nais et humanum non calcatura cruorem per iuga siccato uelox pede currit Oreas.

_A._ di, precor, hunc iuuenem, quem uos (neque fallor) ab ipso aethere misistis, post longa reducite uitae tempora uel potius mortale resoluite pensum et date perpetuo caelestia fila metallo: sit deus et nolit pensare palatia caelo!

_C_. tu modo mutata seu Iupiter ipse figura, Caesar, ades seu quis superum sub imagine falsa mortalique lates (es enim deus): hunc, precor, orbem hos, precor, aeternus populos rege! sit tibi caeli uilis amor coeptamque, pater, ne desere pacem!

_M_. rustica credebam nemoralis carmina uobis concessisse deas et obesis auribus apta; uerum, quae paribus modo concinuistis auenis, tam liquidum, tam dulce cadunt, ut non ego malim quod Peligna solent examina lambere nectar.

_C_. o mihi quae tereti decurrent carmina uersu tunc, Meliboee, meum si quando montibus istis dicar habere Larem, si quando nostra uidere pascua contigerit! uellit nam saepius aurem inuida Paupertas et dicit: 'ouilia cura!'

at tu, si qua tamen non aspernanda putabis, fer, Meliboee, deo mea carmina: nam tibi fas est sacra Palatini penetralia uisere Phoebi.

tum mihi talis eris, qualis qui dulce sonantem t.i.tyron e siluis dominam deduxit in urbem ostenditque deis et 'spreto' dixit 'ouili, t.i.tyre, rura prius, sed post cantabimus arma'.

_A_. respiciat nostros utinam fortuna labores pulcrior et meritae faueat deus ipse iuuentae!

nos tamen interea tenerum mactabimus haedum et pariter subitae peragemus fercula cenae.

_M_. nunc ad flumen ouis deducite: iam fremit aestas, iam sol contractas pedibus magis admouet umbras.

M. ANNAEVS LVCANVS (?)

39-65 A.D.

_248. His Own Epitaph_

CORDVBA me genuit, rapuit Nero, praelia dixi.

quae gessere pares hinc socer, inde gener.

continuo numquam direxi carmina ductu, quae tractim serpant: plus mihi comma placet.

fulminis in morem, quae sint miranda, citentur: haec uere sapiet dictio, quae feriet!

ANONYMOUS

circa 60 A.D.