The International Auxiliary Language Esperanto Part 68

(1) Kiu okupas sin je mehaniko, estas mehanikisto, kaj kiu okupas sin je hemio, estas hemiisto. (2) Diplomatiiston oni povas ankau nomi diplomato, sed fizikiston oni ne povas nomi fiziko, car fiziko estas la nomo de la scienco mem. (3) La fotografisto fotografis min, kaj mi sendis mian fotografajon al mia patro. (4) La dentisto eltiris du el la dentoj de mia fratino. (5) La sipanoj devas obei la sipestron. (6) Ciuj logantoj de regno estas regnanoj. (7) Urbanoj estas ordinare pli ruzaj, ol vilaganoj. (8) La regnestro de nia lando estas bona kaj saga rego. (9) La Parizanoj estas gajaj h.o.m.oj.

(10) Nia provincestro estas severa, sed justa. (11) Nia urbo havas bonajn policanojn, sed ne sufice energian policestron. (12) Luteranoj kaj Kalvinanoj estas kristanoj. (13) Germanoj kaj francoj, kiuj logas en Rusujo, estas Rusujanoj, kvankam ili ne estas rusoj.

(14) Li estas nelerta kaj naiva provincano. (15) La logantoj de unu regno estas samregnanoj; la logantoj de unu urbo estas samurbanoj; la konfesantoj de unu religio estas samreligianoj. (16) Nia regimentestro estas por siaj soldatoj kiel bona patro. (17) La botisto faras botojn kaj suojn, sed tian h.o.m.on en Anglujo oni nomas ordinare suisto. (18) La lignisto vendas lignon, kaj la lignajisto faras tablojn, segojn, kaj aliajn lignajn objektojn. (19) Steliston neniu lasas en sian domon. (20) La kuraga maristo dronis en la maro. (21) Verkisto verkas librojn, kaj skribisto simple transskribas paperojn. (22) Ni havas diversajn servantojn: kuiriston, cambristinon, infanistinon, kaj veturigiston. (23) La riculo havas multe da mono. (24) Ni ne scias, cu li estas malsagulo au ruzulo. (25) Timulo timas ec sian propran ombron.

(26) Li estas mensogisto kaj maln.o.blulo.

TRANSLATION 21.

(1) (He) who occupies himself with mechanics is a mechanic, and (he) who occupies himself with chemistry is a chemist. (2) A diplomatist one can also call a "diplomate," but a physicist cannot be called "physics," because physics is the name of the science itself. (3) The photographer photographed me, and I sent my photograph to my father.

(4) The dentist drew two of my sister's teeth. (5) The crew must obey the captain. (6) All inhabitants of a state are members of a state.

(7) Townspeople are usually more crafty than villagers. (8) The ruler of our land is a good and wise king. (9) The Parisians are a gay people (men). (10) Our provincial governor is strict, but just. (11) Our town has good policemen, but an insufficiently energetic chief constable. (12) Lutherans and Calvinists are Christians. (13) Germans and French, who live in Russia, are residents in Russia (Russian residents), although they are not Russians. (14) He is a dull and simple provincial. (15) The inhabitants of the same (one) state are fellow-countrymen; the inhabitants of one city are fellow-citizens; the professors (confessors) of one religion are co-religionists.

(16) Our regimental chief is for his soldiers like a good father (is like a good father to his soldiers). (17) The bootmaker makes boots and shoes, but such a man in England they usually call a shoemaker.

(18) The timber merchant sells wood, and the joiner makes tables, chairs, and other wooden articles. (19) A thief no one lets into his house. (20) The courageous seaman was drowned in the sea. (21) An author writes books, and a scribe simply transcribes papers. (22) We have various servants: a cook (male), a chambermaid, nursemaid, and coachman. (23) The rich man has much money. (24) We do not know whether he is a fool or a cunning man. (25) A coward fears even his own shadow. (26) He is an habitual liar and base fellow (ign.o.ble man).

EXERCISE 22.

_Suffixes -AR-, -ER-_ (see par. 273).

(1) Mia skribilaro konsistas el inkujo, sablujo, kelke da plumoj, krajono, kaj inksorbilo. (2) Oni metis antau mi mangilaron, kiu konsistis el telero, kulero, trancilo, forko, glaseto por brando, glaso por vino, kaj bustuko. (3) En varmega tago mi amas promeni en arbaro. (4) Nia lando venkos, car nia militistaro estas granda kaj brava. (5) Sur kruta stuparo li levis sin al la tegmento de la domo.

(6) Mi ne scias la lingvon hispanan, sed per helpo de vortaro hispana-germana mi tamen komprenis iom vian leteron. (7) Sur tiuj ci vastaj kaj herboricaj kampoj pastas sin grandaj brutaroj, precipe aroj da bellanaj safoj. (8) Centimo, pfenigo, kaj kopeko estas moneroj. (9) Sablero enfalis en mian okulon. (10) Unu fajrero estas sufica, por eksplodigi pulvon. (11) Vi ne trovos ec unu polveron sur lia vesto, au unu koteron sur lia pantalono.

TRANSLATION 22.

(1) My writing materials consist of an inkstand, a sand box, some pens, a pencil, and blotting paper. (2) They put before me a table service (eating implements), which consisted of a plate, spoon, knife, fork, liqueur gla.s.s (small gla.s.s) for brandy, a gla.s.s for wine, and a serviette. (3) On (in) a hot day I love to walk in a wood. (4) Our country will conquer, for our army is large and brave.

(5) On a steep ladder he raised himself to the roof of the house. (6) I do not know the Spanish language, but by help of a Spanish-German dictionary I nevertheless understood to some extent your letter. (7) On these vast and richly herbaged fields feed (themselves) large herds of cattle, especially flocks (collections) of fine-fleeced sheep. (8) A centime, a pfennig, and a copeck are coins. (g) A grain of sand fell into my eye. (10) One spark is sufficient (for) to explode gunpowder. (11) You will not find even one grain of dust on his coat, or one speck of mud on his trousers.

EXERCISE 23.

_Suffixes -CJ-, -NJ-, and Mosto_ (see pars. 274, 283).

(1) La gepatroj ciam nomas Johanon, Johancjo (au Jocjo), kaj Erneston ili nomas Ernecjo (au Ercjo). (2) Vilhelmo nomas sian fratinon Marinjo (au Manjo), kvankam si estas bapt.i.ta Mario; kaj Mario nomas sian fraton Vilhelcjo (au Vilhecjo, au Vilcjo, au Vicjo). (3) Sofinjo estis bapt.i.ta Sofio, sed kelkafoje sia frato, Nikolao, nomis sin Sonjo, kaj si nomis lin Nikcjo (au Nicjo).

(4) Mi diris al la rego: via rega mosto, pardonu min! (5) El la kvar leteroj unu estis adresita: Al Lia Episkopa Mosto, La Episkopo de N.; la dua: Al Lia Grafa Mosto de P.; la tria: Al Lia Mosto Sinjoro D.; la kvara: Al Sinjoro G. C.

TRANSLATION 23.

(1) The parents always call John, Johnnie (or Jack), and Ernest they call Ernstie (or Ernie). (2) William calls his sister Polly (or Poll), although she has been christened Mary; and Mary calls her brother Willie (or Will, or Billy, or Bill). (3) Sophy was christened Sophia, but sometimes her brother Nicholas called her Soph, and she called him Nickie (or Nick). (4) I said to the King: pardon me, your Majesty! (5) Of the four letters one was addressed to the Right Reverend the Bishop of N.; the second to the Right Honourable the Earl of P.; the third to the Honourable D. (_or_, His Honour, _or_, His Wors.h.i.+p, etc., D.); the fourth to Mr. G. C. (_or_, G. C., Esq.).

EXERCISE 24.

_Suffixes -EBL-, -EM-, -IND-_ (see par. 275).

(1) Stalo estas fleksebla, sed fero ne estas fleksebla. (2) Vitro estas rompebla kaj travidebla. (3) Ne ciu kreskajo estas mangebla.

(4) Via parolo estas tute nekomprenebla, kaj viaj leteroj estas ciam skribitaj tute nelegeble. (5) Rakontu al mi vian malfelicon, car eble mi povos helpi al vi. (6) Li rakontis al mi historion tute ne kredeblan. (7) Cu vi amas vian patron? Kia demando! kompreneble, ke mi lin amas! (8) Mi kredeble ne povos veni al vi hodiau, car mi pensas, ke mi mem havos hodiau gastojn. (9) Li estas h.o.m.o ne kredinda. (10) Via ago estas tre laudinda. (11) Tiu ci grava tago restos por mi ciam memorinda. (12) Lia edzino estas tre laborema kaj sparema, sed si estas ankau tre babilema kaj kriema. Li estas tre ekkolerema kaj ekscitigas ofte ce la plej malgranda bagatelo; tamen li estas tre pardonema, li ne portas longe la koleron, kaj li tute ne estas vengema. (13) Li estas tre kredema; ec la plej nekredeblajn aferojn, kiujn rakontas al li la plej nekredindaj h.o.m.oj, li tuj kredas. (14) Li estas tre purema, kaj ec unu polveron vi ne trovos sur lia vesto.

TRANSLATION 24.

(1) Steel is flexible, but iron is not flexible. (2) Gla.s.s is breakable, and can be seen through (transparent = _diafana_). (3) Not every plant is eatable. (4) Your talk is quite incomprehensible, and your letters are always written quite illegibly. (5) Relate to me your misfortune, for possibly I can help you. (6) He told me a story quite incredible. (7) Do you love your father? What a question! Of course (it is understandable that) I love him! (8) I probably shall not be able to come to you to-day, because I think that I myself shall have guests to-day. (9) He is a person unworthy of belief. (10) Your action is very praiseworthy. (11) This important day will remain ever memorable for me. (12) His wife is very industrious and thrifty; but she is also very loquacious and noisy. He is very choleric, and often is excited at the least trifle; however, he is very forgiving, he does not nurse anger long, and he is not at all revengeful. (13) He is very credulous; even the most incredible things, that the most unbelievable people tell him, he believes at once. (14) He is very cleanly, and even a grain of dust you will not find on his coat.

EXERCISE 25.

_Suffixes -EDZ-, -ID-, -IN-_ (see pars. 276, 279, 282). _Prefixes BO-, DUON-, GE-, PRA-_ (see par. 286).

(1) Patro kaj patrino kune estas nomataj gepatroj. (2) Petro, Anno, kaj Elizabeto estas miaj gefratoj. (3) Gesinjoroj Smith hodiau vespere venos al ni. (4) Mi gratulis telegrafe la junajn geedzojn.

(5) La gefiancoj staris apud la altaro. (6) La patro de mia edzino estas mia bopatro, mi estas lia bofilo, kaj mia patro estas la bopatro de mia edzino. (7) Ciuj parencoj de mia edzino estas miaj boparencoj, sekve sia frato estas mia bofrato, sia fratino estas mia bofratino; mia frato kaj fratino (gefratoj) estas la bogefratoj de mia edzino. (8) La edzino de mia nevo kaj la nevino de mia edzino estas miaj bonevinoj. (9) Virino, kiu kuracas, estas kuracistino; edzino de kuracisto estas kuracistedzino. (10) La doktoredzino Jones vizitis hodiau la gedoktorojn Robinson. (11) Li ne estas lavisto, li estas lavistinedzo. (12) La filoj, nepoj, kaj pranepoj de rego estas regidoj. (13) La hebreoj estas Izraelidoj, car ili devenas de Izraelo. (14) Cevalido estas nematura cevalo; kokido, nematura koko; bovido, nematura bovo; birdido, nematura birdo. (15) Miaj filoj kaj filinoj, miaj nepoj kaj nepinoj, miaj pranepoj kaj pranepinoj estas miaj idoj (au, miaj posteuloj); sed miaj avoj kaj avinoj, miaj praavoj kaj praavinoj estas miaj prapatroj. (16) La edzino de mia patro estas mia patrino, kaj la avino de miaj infanoj.

(17) Sur la korto staras koko kun tri kokinoj. (18) Mia fratino estas tre bela knabino. (19) Mia onklino estas bona virino. (20) Mi vidis vian onklinon kun siaj kvar nepinoj kaj kun mia nevino.

(21) Lia duonpatrino estas mia bofratino. (22) Mi havas bovon kaj bovinon. (23) La juna vidvino farigis denove fiancino. (24) La dua edzo de mia patrino estas mia duonpatro, kaj la infanineto, kiu estis naskita la lastan semajnon, estas mia duonfratino.

TRANSLATION 25.

(1) A father and mother together are called parents. (2) Peter, Anne, and Elizabeth are my brother and sisters. (3) Mr. and Mrs. Smith will come to us this (to-day) evening. (4) I congratulated by telegraph the young married couple. (5) The affianced pair stood at the altar.

(6) My wife's father is my father-in-law, I am his son-in-law, and my father is my wife's father-in-law. (7) All my wife's relations are my relatives by marriage (relations-in-law), consequently her brother is my brother-in-law, her sister is my sister-in-law; my brother and sister (_gefratoj_) are brother-and-sister-in-law of my wife. (8) My nephew's wife and my wife's niece are my nieces-in-law. (9) A woman who treats patients is a female doctor; the wife of a doctor is a _kuracistedzino_ = a doctor's wife. (10) Mrs. Doctor Jones visited

to-day Dr. and Mrs. Robinson. (11) He is not a washerman, he is a washerwoman's husband. (12) The sons, grandsons, and great-grandsons of a king are princes (a king's descendants). (13) The Jews are Israelites, for they descend (originate) from Israel. (14) A foal is an immature horse; a chicken, an immature fowl; a calf, an immature ox; a fledgeling, an immature bird. (15) My sons and daughters, my grandsons and granddaughters, my great-grandsons and great-granddaughters, are my descendants; but my grandfathers and grandmothers, my great-grandfathers and great-grandmothers, are my ancestors. (16) My father's wife is my mother, and the grandmother of my children. (17) In (on) the yard are a c.o.c.k and three hens.

(18) My sister is a very beautiful girl. (19) My aunt is a good woman. (20) I saw your aunt with her four granddaughters and (with) my niece. (21) His stepmother is my sister-in-law. (22) I have an ox and a cow. (23) The young widow became again engaged (a fiancee).

(24) The second husband of my mother is my stepfather, and the baby (female) which was born last week is my half-sister.

EXERCISE 26.

_Suffixes -EG-, -ET-_ (see par. 277).

(1) Mi acetis por la infanoj tableton kaj kelke da segetoj. (2) En nia lando sin ne trovas montoj, sed nur montetoj. (3) Tuj post la hejto, la forno estis varmega, post unu horo gi estis jam nur varma, post du horoj gi estis nur iom varmeta, kaj post tri horoj gi estis jam tute malvarma. (4) En la somero ni trovas malvarmeton en densaj arbaregoj. (5) Li sidas apud la tablo kaj dormetas. (6) Mallarga vojeto kondukas tra tiu ci kampo al nia domo. (7) Sur lia vizago mi vidis gojan rideton. (8) Kun bruo oni malfermis la pordegon, kaj la kaleso enveturis en la korton. (9) Ci tio estis jam ne simpla pluvo, sed pluvego. (10) Grandega hundo metis sur min sian antauan piedegon, kaj mi pro teruro ne sciis, kion fari. (11) Antau nia militistaro staris granda serio da pafilegoj.

TRANSLATION 26.

(1) I bought for the children a tiny table and some tiny chairs. (2) In our country there are no mountains (lit., mountains do not find themselves), but only hills. (3) Immediately after the heating, the stove was hot, after an hour it was no more than (already only) warm, after two hours it was only just warm, and after three hours it was already quite cold. (4) In the summer we find coolness in thick forests. (5) He sits by the table and dozes. (6) A narrow path leads through this field to our house. (7) Upon his countenance I saw a joyful smile. (8) With noise they opened the gate, and the carriage drove into the courtyard. (9) This was no longer (already not) a simple shower, but a downpour (deluge). (10) An enormous dog put his huge forepaw upon me, and from terror I did not know what to do. (11) Before our army stood a great line of cannon.

EXERCISE 27.

_Suffixes_ _-EJ-_, _-ING-_, _-UJ-_ (see par. 278).

(1) La domo, en kiu oni lernas, estas lernejo, kaj la domo, en kiu oni pregas, estas pregejo. (2) La kuiristo sidas en la kuirejo. (3) La kuracisto konsilis al mi iri en svitbanejon. (4) Magazeno, en kiu oni vendas cigarojn, au cambro, en kiu oni tenas cigarojn, estas cigarejo; skatoleto au alia objekto, en kiu oni tenas cigarojn, estas cigarujo; tubeto, en kiun oni metas cigaron, kiam oni gin fumas, estas cigaringo. (5) Skatolo, en kiu oni tenas plumojn, estas plumujo, kaj bastoneto, sur kiu oni tenas plumon por skribado, estas plumingo. (6) En la kandelingo sidis brulanta kandelo. (7) En la poso de mia pantalono mi portas monujon, kaj en la poso de mia surtuto mi portas paperujon; pli grandan paperujon mi portas sub la brako. (8) La rusoj logas en Rusujo, kaj la germanoj en Germanujo.

TRANSLATION 27.

(1) The house in which one learns is a school, and the house in which one prays is a church. (2) The cook is (sits) in the kitchen. (3) The doctor advised me to go into a Turkish (sweat, vapour) bath. (4) A shop (warehouse, store) in which cigars are sold (they sell cigars), or a room in which cigars are kept, is a cigar shop (store); a small box or other thing into which cigars are put is a cigar-case; a little tube into which one puts a cigar when one smokes it is a cigarholder (mouthpiece). (5) A box in which one keeps pens is a pen-box, and a little stick on which one has (keeps) a pen for writing is a penholder. (6) In the candlestick was (sat) a burning candle. (7) In my trousers' pocket I carry a purse, and in my overcoat pocket I carry a writing-case (pocket-book); a larger portfolio I carry under my arm. (8) (The) Russians live in Russia, and (the) Germans in Germany.